Bezoek de synagoge in Enschede

Ontdek de pracht van de mooiste synagoge van West-Europa

De synagoge is een must see als je een dagje in Enschede bent. Het is één van de meest spectaculairste bezienswaardigheden in Enschede en draagt met recht de term de mooiste synagoge van West-Europa. Eenmaal binnen ontdek je de intrigerende Joodse geschiedenis van Enschede, Joodse gebruiken en nog veel meer. Ga op ontdekkingsreis en laat je verwonderen door deze buitengewone locatie!

Wat is de synagoge?

De synagoge in Enschede is in 1928 gebouwd door Karel de Bazel in opdracht van de Nederlands-Israëlische gemeente. De drie opvallende koepels markeren een uniek kenmerk voor dit prachtige bouwwerk. Het gebouw biedt geweldige architectuur die je echt moet zien. Zoals schitterende glas-in-loodramen met talloze verhalen uit de Tenach, mozaïeken, muurschilderingen en kroonluchters.

In de Tweede Wereldoorlog gebruikt de Duitse Sicherheitsdienst (SD) de synagoge als onderkomen voor het verhoren en vasthouden van gevangen. Gelukkig wisten de plaatselijke Joden de 19 Thorarollen, kleden en andere kostbaarheden tijdig weg te halen en ergens anders onder te brengen. Hierdoor is de synagoge dus vrijwel volledig ongeschonden de Tweede Wereldoorlog doorgekomen en zijn de belangrijkste relikwieën nog intact. Zelfs het interieur uit die tijd is grotendeels bewaard gebleven en is er ook zo tentoongesteld, waardoor je een stap terug in de tijd zet. Deze bezienswaardigheid trekt daarom ook vele bezoekers, ook uit het buitenland.

De synagoge wordt nog altijd gebruikt als gebedshuis en opereert volledig vanuit toegewijde vrijwilligers met een hart voor dit gebouw.

Tours

Begin je bezoek met een tour. Op die manier leer je op een leuke manier de belangrijkste zaken. Sommige tours zijn elke dag beschikbaar en anderen eens in de zoveel tijd.

Audiotour en instaprondleiding

Als bezoeker kun je altijd gebruik maken van een audiotour. Hier is geen reservering voor nodig en deze is beschikbaar in maar liefst drie talen: Nederlands, Duits en Engels. In de toekomst komt er ook een Hebreeuwse versie, de echte traditionele Joodse taal. De audiotour neemt je mee op reis door de geschiedenis van de synagoge. Van interessante details over de glas-in-lood werken tot hoe dit gebouw vroeger werd gebruikt. Daarnaast kun je dit ook doen met een instaprondleiding. Dan is er een gids bij die nog verder de diepte in duikt en al je vragen kan beantwoorden.

Blindentour

Een hele speciale tour is de rondleiding voor slechtzienden. Voor deze tour zijn diverse hulpmiddelen gemaakt zoals een braille-plattegrond en een kleine maquette van de hele synagoge, verzorgd met een geluidssysteem waardoor duidelijk te horen is hoe groot de grote sjoel bijvoorbeeld is. Ook leidt een speciaal opgeleide gids je rond.

Begraafplaatstour

Recent is er een tour toegevoegd over de Joodse begraafplaats. Dit klinkt misschien een beetje ongewoon, maar het is een echte must do. De tour is razend populair en wordt maar vier keer per jaar aangeboden, dus meld je van tevoren aan als je wilt deelnemen! Tijdens de tour bezoek je onder andere het monument ter nagedachtenis aan de 700 Enschedese joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord.

Wijkwandeling en film

Tijdens de wijktour neemt een gids je mee langs de omgeving van de synagoge, waar vroeger veel joden leefden. Je ontdekt zo feitjes uit het Joodse verleden van Enschede. Daarnaast heeft de synagoge een prachtige film laten maken gebaseerd op deze wandeling als je wandeling zelf niet kunt maken. De film is erg mooi gemaakt en biedt zelfs een kijkje binnen enkele gebouwen die je tijdens de wijkwandeling niet ziet.

Activiteiten en evenementen

Naast deze tours organiseert de synagoge meerdere keren per jaar speciale activiteiten en evenementen.

Jaarlijkse evenementen

Het grootste evenement is de Matzemarkt die voor de Joodse feestdag Pesach wordt gehouden. Er worden dan matzes en heerlijke wijnen verkocht. Ook is er jaarlijks ‘Fair Culinair’ waarbij de Joodse keuken centraal staat.

Tentoonstelling(en)

Tot 1 september is er een hele bijzondere tentoonstelling van Jeroen Krabbé te bezichtigen over zijn grootvader die is omgekomen in een vernietigingskamp in de Tweede Wereldoorlog. Het is een persoonlijke tentoonstelling die je raakt met aangrijpende beelden. Gedurende het jaar zijn er meerdere tentoonstellingen te bezichtigen.

Andere activiteiten

Er wordt zo nu en dan een brocante- en boekenmarkt gehouden. Ook is er al meerdere malen een klassiek concert gehouden in de kerkenraadskamer. Bekijk het actuele programma op de website van de synagoge en houd vooral ook hun Facebook in de gaten.

Sluit je bezoek af met een kopje koffie en koosjer gebak

Sluit je expeditie af in de knusse ontvangstruimte, waar je kunt genieten van een kopje koffie, thee of fris samen met een koosjere snack. Denk aan een boterkoek, appeltaart of brownie. Deze zijn allemaal zelfgemaakt, omdat er alleen koosjer wordt gegeten in de synagoge, geheel volgens de Joodse traditie. Geniet hier ook van een heerlijk koosjer wijntje!

In de ontvangstruimte is ook een winkeltje te vinden waar prachtige Joodse voorwerpen te koop zijn. Deze zijn in de vitrine te bewonderen. Daarnaast heeft de synagoge ook een webshop met nog meer Joodse items! Alle opbrengst gaat direct naar de synagoge. Door iets uit deze collectie te kopen steun je dus de synagoge en haar vrijwilligers! Je kunt de synagoge ook steunen door vriend te worden. Je krijgt dan het hele jaar gratis toegang.

Zaalverhuur

De zalen van de synagoge zijn ook te huren voor privégelegenheden. De formaten variëren van de kleine klaslokalen tot de grote sjoel waar 600 personen in passen.

Daarnaast werkt de synagoge samen met scholen en bieden ze een leerzaam programma waarbij ze ingaan op diverse onderwerpen. Zo leren kinderen over Joodse voorwerpen, wat het Jodendom inhoud en wat een synagoge is. Natuurlijk is er ook veel ruimte voor vragen.