Soendastraat tussen nr. 21 en 23
Dit is het startpunt van de route.
Volledige kaart
Routeomschrijving
Street art fietsroute
22 Locaties
40.5km
2.5 h
1
Soendastraat tussen nr. 21 en 23
Dit is het startpunt van de route.
Fiets in oostelijke richting en sa op de Perikweg linksaf.
Vervolg je weg op de Brinkstraat en ga rechts op de Mooienhof. Fiets verder naar Boulevard 1945, hier vind je op de kruising locatie 2.
2
Boulevard 1945 - Artiest: Jan Doodle
Volg Boulevard 1945, na 400m op de kruising met de C.F. Klaarstraat vind je de derde locatie.
3
Boulevard 1945 kruising CF Klaarstraat - Artiest: Huub Filart
De kunstenaars Huub Filart en Sandra van Wezel maakten in de wijk De Bothoven op verschillende plekken kunstwerken met portretten van bekende Enschedeërs om de buurt te verfraaien. Hier zie je Willem Wilmink. Op andere plekken zijn ook Harry Bannink en Henk Elsink te vinden.
Steek Boulevard 1945 over en ga links en volg de weg tot aan het einde van het park aan de rechterkant. Op de hoek van het Blijdesteinpark (kruising Boulevard 1945, Hogelandsingel, Oliemolensingel en Gronausestraat) vind je de volgende locatie.
4
Boulevard 1945 kruising Hogelandsingel
Vervolg je route op de Hogelandsingel en sla de eerste weg linksaf de Heutinkstraat in. Sla ook daarna weer de eerste weg linksaf de Tegelerweg in en houdt tot het einde van deze weg rechts aan. Aan het einde van de Tegelerweg sla je rechts af op de Wooldrikshoekweg.
Vervolg je route op de Wooldrikshoekweg en sla de tweede weg linksaf de Heutinkhoekweg in. Ga aan het einde van deze weg rechts naar de Zuid Esmarkerrondweg.
Houd links aan waar de Zuid Esmarkerrondweg over gaat in de Keppelerdijk. Vervolg deze weg en sla linksaf op de rotonde. Vervolg deze weg tot aan de Gronausestraat en sla hier rechtsaf.
Volg de Gronausestraat voor ongeveer 2,5km tot aan de kruising met de Kerkstraat en Tolstraat, hier vind je de vijfde locatie.
5
Gronausestraat
Fiets rechts de Tolstraat in en ga daarna de tweede weg rechts de Schipholtstraat in.
Volg deze weg en sla de derde grotere straat in naar de Robert Scottstraat. Na ongeveer 150m vind je de volgende locatie aan de linkerkant.
6
Robert Scottstraat - Artiest: Maph Paintings
Dit kunstwerk is in opdracht van o.a. woningcorporatie Domijn gemaakt. De straten hier zijn allemaal vernoemd naar ontdekkingsreizigers. Dit kunstwerk spreekt dan ook voor zich. Zie jij de elementen van een ontdekkingstocht over de wereld terug in dit kunstwerk?
Fiets terug naar de Schipholtstraat. Hier sla je rechtsaf. Deze straat vervolg je tot het eind, hier sla je linksaf op de Kersdijk.
Meteen daarna sla je rechtsaf de Aamsveenweg in. Vervolg deze weg voor ong. 4,2km tot aan de Knalhutteweg. Ga hier rechtsaf.
Vervolg de weg tot aan de rotonde en sla daar linksaf de Broekheurne-Ring op. Bij de volgende rotonde sla je de vierde afslag in en na 100m vind je de volgende locatie aan de linkerkant.
7
Hanterlanden - Artiest: Sonna Krom
Deze muurschildering, gemaakt in olieverf door de Enschedese kunstenaar Sonna Krom, verbeeldt de geschiedenis van de stad Enschede en met name de rol van het Zuiderspoor dat hier de stad in liep om de stad van brandstoffen te voorzien. Het spoor was de aorta van de stad Enschede op het moment dat de industriële revolutie de stad een nieuwe rol en een nieuw uiterlijk gaf. De textielfabrieken draaiden dag en nacht en de behoefte aan brandstoffen was enorm. Het Zuiderspoor werd daarvoor aangelegd en liep langs deze plek de stad in. Iets verderop, ter hoogte van de huidige Singel, waren de losplaatsen en dreven de kolenboeren hun handel.
Het eerste paneel is Erve Robers
Het boerenleven waar de textielindustrie haar oorsprong vond. In de avonduren en wintermaanden, als er weinig werk op de akkers kon worden verricht, verdienden de Twentse boeren al eeuwenlang een centje bij in de textielnijverheid. Het vlas werd door de Twentse boeren eigenhandig verbouwd. De vlasplant werd met wortel en al uit de grond getrokken om een zo lang mogelijke vezel te behouden. In het gezin sponnen de boerin en haar dochters de vezels tot bruikbare draden. De boer of één van zijn zoons zat achter de weefstoel om de gesponnen draden te verweven. Vóór 1830 gebeurde zowel het spinnen als het weven voornamelijk in de huisnijverheid. Tot in de achttiende eeuw was vlas in Europa naast wol de belangrijkste grondstof voor textiel. In de negentiende eeuw werd katoen de voornaamste grondstof.
Paneel twee is het Zuiderspoor
Te zien is het Zuiderspoor. De Enschedese textielfabrikanten hadden een spoorlijn laten aanleggen tussen Station Enschede‐Zuid en Ahaus omdat het verzekerd wilde zijn van een snelle en regelmatige aanvoer van brandstoffen voor hun stoommachines. De lijn werd op woensdag 18 februari 1903 officieel in gebruik genomen. De spoorlijn had via Ahaus ook een verbinding met het Ruhrgebied. Dagelijks rond 10.00 uur ’s morgens denderde een grote zwarte stoomlocomotief, in de wintermaanden wel met 90 wagons met kolen, Station Enschede‐Zuid binnen. Daar werden de kolen deels gedistribueerd naar brandstoffenhandelaren rondom het emplacement van het station De rest van de kolen werden, via station Enschede‐Noord, vervoerd naar Oostelijk Nederland in. In de late jaren 1950 werden ook kolen uit Donetz (Oekraïne) aangevoerd. De kolen uit Donetz hadden een hogere soortelijke massa en daardoor ook een hogere verbrandingswaarde. Goederentreinen reden af en aan. Een bijzonder stuk Enschede moet het zijn geweest, ingericht voor slechts één doel: het voeden van de stad met brandstoffen.
Paneel drie zijn de stoomlocomotieven.
De industrie moest blijven draaien en dat ging niet zonder brandstoffen. De kolen kwamen vanuit heel Europa langs deze plek de stad in. Voortgetrokken door zware stoomlocomotieven die met knerpend geraas op het Zuiderspoor hun zware vracht tot stilstand brachten. Het gebruik van de stoommachine was het begin van de industriële revolutie, rond 1850, die in Ne‐ derland 50 jaar later begon als in België. Daarvoor werd de menselijke kracht, de trekkracht van die‐ ren (honden, ossen, ezels en paarden), waterkracht en windkracht het meest gebruikt. In 1769 ver‐ beterde James Watt in Schotland de stoommachine zo goed dat hij minder kolen gebuikte en meer kracht kon leveren. Nu kon deze uitvinding worden gebruikt om spin‐ en weefmachines aan te drij‐ ven.
Bronnen tekst: Platvoet en de website www.stroinkslanden.nl, www.zuiderspoor.nl, Thijs Boelens en vele openbare bronnen op het internet.
Fiets terug naar de rotonde en ga rechtdoor de Buurserstraat op. Na ongeveer 200m vind je de volgende locatie aan de rechterkant van de weg.
8
Buurserstraat - Artiest: Sonna Krom
Dit kunstwerk is gebaseerd op een stoomlocomotief die te zien is bij Museum Buurtspoorweg in Boekelo. Hier is het Zuiderspoor in beeld gebracht. Deze spoorlijn liep van Enschede naar Ahaus (Duitsland) en was om de textielfabrieken in Enschede te voorzien van kolen.
Vervolg de Buurserstraat en sla af naar links op de Vlierstraat. Steek na een tijdje de Wesselerbrinklaan over en vervolg de weg op de Broekheurnerrondweg. Na ong. 500m kun je rechtsaf richting een tunnel onder de A35 door. Hier vind je de volgende locatie.
9
Broekheurnerrondweg
Fiets onder de tunnel door en ga in het park links. Sla daarna de tweede weg rechtsaf. Neem daarna de derde weg links, de Boswinkelweg in.
Vervolg de Boswinkelweg helemaal tot aan de Haaksbergerstraat en sla hier linksaf. Ga over de rotonde rechtdoor. Op de kruising met de Usselerrondweg ga je ook rechtdoor.
Vervolg de weg op de Haaksbergerstraat. Sla na 1 km rechtsaf de zijweg in die ook nog de Haaksbergerstraat heet. Neem daarna de eerste weg rechts, de Usseleresweg.
Sla de eerste weg linksaf in (Geerdinkweg). Vervolg deze weg tot je bij de tunnel komt die onder Westerval door gaat. Hier vind je de volgende locatie.
A
Geerdinkweg - Artiest: MANS Urban Exposure
Deze tunnel is speciaal voor fietsers voorzien van een prachtig kunstwerk. Dit kunstwerk laat de levendige binnenstad van Enschede zien. Daarnaast zie je pijlen. Eentje richting Usselo en eentje richting Enschede. Ook de natuur mag niet ontbreken in dit kunstwerk.
Na de tunnel fiets je rechtsaf op de Marssteden. Deze weg vervolg je tot aan de Windmolenweg. Ga hier rechtsaf en neem daarna de eerste weg links de Twekkelerbeekweg in.
Vervolg de Twekkelerbeekweg tot in de Twekkelerweg. Ga rechts de Boerstege in en daarna links naar de Burgemeester Stroinkstraat. Ga rechts bij het Broeierdpad en over de brug.
Ga na de brug rechtsaf het smalle pad in en ga daarna links op het Broeierdpad. Houd rechts aan op het pad en ga dan links langs de parkeerplaatsen en vervolg je weg op Collosseum waarbij je rechts aanhoud (F35).
Fiets verder over het fietspad tot je bij de tunnel uitkomt voor de Grolsch Veste. Hier vind je de voglende locatie.
B
Grolsch Veste
Fiets onder de tunnel door en neem de eerste afslag naar rechts (F35). Vervolg het pad tot over het viaduct en ga linksaf de Auke Vleerstraat op. Net voor de grote kruising met Capitool vind je de volgende locatie.
C
Auke Vleerstraat
Vervolg je route op de Auke Vleerstraat en steek de Hengelosestraat over en ga dan direct links. Aan je rechterhand vind je de volgende locatie.
D
Hengelosestraat
Vervolg de route langs de Hengelosestraat. Na ong. 450m vind je de volgende locatie aan de rechterkant van de weg.
E
Hengelosestraat
Ga het pad aan de rechterkant van de weg in, aan het eind van het pad ga je rechts de Drienerbeeklaan in. Daarna neem je de tweede weg links naar Het Ritke en hou je rechts aan. Je komt nu over het terrein van de Universiteit.
Vervolg het pad rechtdoor en steek over bij de Drienerlolaan. Ook hier vervolg je het pad helemaal rechtdoor tot je niet verder kunt. Hier sla je linksaf naar De Achterhorst.
Vervolg de weg tot je niet verder kunt en sla rechtsaf op de Horstlindelaan. Fiets helemaal rechtdoor tot de Deurningerstraat. Op de kruising met de Weerseloseweg/Deurningerstraat vind je de volgende locatie aan de linkerkant..
F
Deurningerstraat- Artiest: Bas van der Linde
Één van de meest groene kanten van Enschede: waar wonen en natuur samen komt. De boomhut is natuurlijk hét boegbeeld van dit thema. Ook weerspiegelt dit kunstwerk de kalmte van deze locatie. Mooi hé, dat Twente.
Vervolg de weg op de Vanekerstraat. Ga hier de derde weg rechts naar de P.A. van Deldenstraat. Volg deze weg tot in de Dr. A.H.J. Coppesstraat en ga daarna de eerste weg links de Spechtstraat in.
Volg de gehele Spechtstraat en ga aan het einde van de weg rechts de Buizerdstraat in. Daarna aan het einde van de weg links de Hulsmaatstraat in. Deze weg fiets je af tot hij overgaat in de Potsweg. Helemaal aan het einde van deze weg vind je op de kruising met de Oldenzaalsestraat de volgende locatie.
G
Kotkampweg - Artiest: Bas van der Linde
Net als Noord Enschede begint ook hier de natuur tegen de woonwijken aan te hikken. Deze boomhutten zijn roze: een knipoog naar hoe Huize ‘t Pott er bij stond tijdens Maart 2021.
Ga op de Oldenzaalsestraat rechtsaf. Fiets daarna links de Schouwinkstraat in. Deze fiets je helemaal uit tot aan de Laaressingel. Op de Laaressingel steek je de weg over de Minkmaatstraat in.
Aan de rechterkant (bij het tankstation) vind je de volgende locatie.
H
Minkmaatstraat
Dit kunstwerk aan in de wijk De Laares, laat het Enschede van vroeger zien. Zo zie je op de ene wand een stadsplattegrond uit de jaren 1800 en op de andere wand de Blijdenstein fabriek (1951) die aan de Oosterstraat gevestigd was.
Vervolg de route op de Minkmaatstraat, deze fiets je helemaal af tot je rechts gaat en op de Oldenzaalsestraat uit komt. Ga hier linksaf. Fiets rechtdoor en ga na de spoorwegovergang rechtsaf de Van Lochemstraat in.
Ga de tweede straat rechts de Wenninkgaarde in. Volg deze straat totdat je op het Willem Wilminkplein komt. Fiets rechtdoor het stationsplein op. Volg het fietspad voor het station langs en fiets verder tot de kruising met De Ruyterlaan. Hier vind je het kunstwerk aan de linkerkant.
I
Stationsplein - Artiest: Noëmar Reinita
Live in the future staat voor innovatie. Vooruitstrevend.
De astronaut symboliseert, je horizon verbreden. Daarnaast is Astronautje ook de alias van de artiest Noëmar. Altijd met zijn hoofd in de wolken op zoek naar nieuwe uitdagingen.
Steek de De Ruyterlaan over de Parkweg in en volg de weg tot de kruising met de Tubantiasingel. Bij de ingang van het Volkspark (tegenover de Volsparktunnel) vind je de volgende locatie.
J
Parkweg - Artiest: Noëmar Reinita
In ons park kan je rond zweven/dwalen en je rust vinden. Zo ook op zijn tijd genieten van een goed Enschedees feestje.
Vervolg de Parkweg langs het Volkspark. Houd hierbij links aan en vervolg de weg langs de Volksparksingel. Net na de kruising met Westerval vind je aan de rechterkant van de weg de volgende locatie.
J
Volksparksingel - Artiest: Noëmar Reinita
Deze kast staat voor diversiteit. Een kleurrijke buurt. Het maakt niet uit wie je bent en wat je ook beoefend. In Pathmos is iedereen trots.
Vervolg de Volsparksingel en sla de eerste weg linksaf naar de Tweede Emmastraat. Ga aan het einde van de weg links naar de Emmastraat en fiets een eindje rechtdoor. Na ongeveer 350m vind je de volgende locatie aan de rechterkant van de weg op de zijgevel van het Earth Cafe & Market.
K
Haaksbergerstraat
Vervolg de Emmastraat tot het einde van de weg. Ga rechts op de Haaksbergerstraat. Op het kruispunt met Zuiderval vind je aan de overkant van de weg de laatste locatie van de route.
L
Zuiderval - Artiest: Bas van der Linde
Ter nagedachtenis Hendrik Engbert Jannink en Johanna Hermina Bruins. Zij waren zeer actief in het verzet tijdens de tweede wereldoorlog en ontvingen na de oorlog beide hun verzetskruis. Wat te zien is op dit verzetskruis (ridder, lans, draak, zwaard met vlammen) heb ik als hoofdthema genomen voor deze locatie.
Einde van de route.
Boulevard 1945 - Artiest: Jan Doodle
Boulevard 1945 kruising CF Klaarstraat - Artiest: Huub Filart
De kunstenaars Huub Filart en Sandra van Wezel maakten in de wijk De Bothoven op verschillende plekken kunstwerken met portretten van bekende Enschedeërs om de buurt te verfraaien. Hier zie je Willem Wilmink. Op andere plekken zijn ook Harry Bannink en Henk Elsink te vinden.
Boulevard 1945 kruising Hogelandsingel
Gronausestraat
Robert Scottstraat - Artiest: Maph Paintings
Dit kunstwerk is in opdracht van o.a. woningcorporatie Domijn gemaakt. De straten hier zijn allemaal vernoemd naar ontdekkingsreizigers. Dit kunstwerk spreekt dan ook voor zich. Zie jij de elementen van een ontdekkingstocht over de wereld terug in dit kunstwerk?
Hanterlanden - Artiest: Sonna Krom
Deze muurschildering, gemaakt in olieverf door de Enschedese kunstenaar Sonna Krom, verbeeldt de geschiedenis van de stad Enschede en met name de rol van het Zuiderspoor dat hier de stad in liep om de stad van brandstoffen te voorzien. Het spoor was de aorta van de stad Enschede op het moment dat de industriële revolutie de stad een nieuwe rol en een nieuw uiterlijk gaf. De textielfabrieken draaiden dag en nacht en de behoefte aan brandstoffen was enorm. Het Zuiderspoor werd daarvoor aangelegd en liep langs deze plek de stad in. Iets verderop, ter hoogte van de huidige Singel, waren de losplaatsen en dreven de kolenboeren hun handel.
Het eerste paneel is Erve Robers
Het boerenleven waar de textielindustrie haar oorsprong vond. In de avonduren en wintermaanden, als er weinig werk op de akkers kon worden verricht, verdienden de Twentse boeren al eeuwenlang een centje bij in de textielnijverheid. Het vlas werd door de Twentse boeren eigenhandig verbouwd. De vlasplant werd met wortel en al uit de grond getrokken om een zo lang mogelijke vezel te behouden. In het gezin sponnen de boerin en haar dochters de vezels tot bruikbare draden. De boer of één van zijn zoons zat achter de weefstoel om de gesponnen draden te verweven. Vóór 1830 gebeurde zowel het spinnen als het weven voornamelijk in de huisnijverheid. Tot in de achttiende eeuw was vlas in Europa naast wol de belangrijkste grondstof voor textiel. In de negentiende eeuw werd katoen de voornaamste grondstof.
Paneel twee is het Zuiderspoor
Te zien is het Zuiderspoor. De Enschedese textielfabrikanten hadden een spoorlijn laten aanleggen tussen Station Enschede‐Zuid en Ahaus omdat het verzekerd wilde zijn van een snelle en regelmatige aanvoer van brandstoffen voor hun stoommachines. De lijn werd op woensdag 18 februari 1903 officieel in gebruik genomen. De spoorlijn had via Ahaus ook een verbinding met het Ruhrgebied. Dagelijks rond 10.00 uur ’s morgens denderde een grote zwarte stoomlocomotief, in de wintermaanden wel met 90 wagons met kolen, Station Enschede‐Zuid binnen. Daar werden de kolen deels gedistribueerd naar brandstoffenhandelaren rondom het emplacement van het station De rest van de kolen werden, via station Enschede‐Noord, vervoerd naar Oostelijk Nederland in. In de late jaren 1950 werden ook kolen uit Donetz (Oekraïne) aangevoerd. De kolen uit Donetz hadden een hogere soortelijke massa en daardoor ook een hogere verbrandingswaarde. Goederentreinen reden af en aan. Een bijzonder stuk Enschede moet het zijn geweest, ingericht voor slechts één doel: het voeden van de stad met brandstoffen.
Paneel drie zijn de stoomlocomotieven.
De industrie moest blijven draaien en dat ging niet zonder brandstoffen. De kolen kwamen vanuit heel Europa langs deze plek de stad in. Voortgetrokken door zware stoomlocomotieven die met knerpend geraas op het Zuiderspoor hun zware vracht tot stilstand brachten. Het gebruik van de stoommachine was het begin van de industriële revolutie, rond 1850, die in Ne‐ derland 50 jaar later begon als in België. Daarvoor werd de menselijke kracht, de trekkracht van die‐ ren (honden, ossen, ezels en paarden), waterkracht en windkracht het meest gebruikt. In 1769 ver‐ beterde James Watt in Schotland de stoommachine zo goed dat hij minder kolen gebuikte en meer kracht kon leveren. Nu kon deze uitvinding worden gebruikt om spin‐ en weefmachines aan te drij‐ ven.
Bronnen tekst: Platvoet en de website www.stroinkslanden.nl, www.zuiderspoor.nl, Thijs Boelens en vele openbare bronnen op het internet.
Buurserstraat - Artiest: Sonna Krom
Dit kunstwerk is gebaseerd op een stoomlocomotief die te zien is bij Museum Buurtspoorweg in Boekelo. Hier is het Zuiderspoor in beeld gebracht. Deze spoorlijn liep van Enschede naar Ahaus (Duitsland) en was om de textielfabrieken in Enschede te voorzien van kolen.
Broekheurnerrondweg
Geerdinkweg - Artiest: MANS Urban Exposure
Deze tunnel is speciaal voor fietsers voorzien van een prachtig kunstwerk. Dit kunstwerk laat de levendige binnenstad van Enschede zien. Daarnaast zie je pijlen. Eentje richting Usselo en eentje richting Enschede. Ook de natuur mag niet ontbreken in dit kunstwerk.
Grolsch Veste
Auke Vleerstraat
Hengelosestraat
Hengelosestraat
Deurningerstraat- Artiest: Bas van der Linde
Één van de meest groene kanten van Enschede: waar wonen en natuur samen komt. De boomhut is natuurlijk hét boegbeeld van dit thema. Ook weerspiegelt dit kunstwerk de kalmte van deze locatie. Mooi hé, dat Twente.
Kotkampweg - Artiest: Bas van der Linde
Net als Noord Enschede begint ook hier de natuur tegen de woonwijken aan te hikken. Deze boomhutten zijn roze: een knipoog naar hoe Huize ‘t Pott er bij stond tijdens Maart 2021.
Minkmaatstraat
Dit kunstwerk aan in de wijk De Laares, laat het Enschede van vroeger zien. Zo zie je op de ene wand een stadsplattegrond uit de jaren 1800 en op de andere wand de Blijdenstein fabriek (1951) die aan de Oosterstraat gevestigd was.
Stationsplein - Artiest: Noëmar Reinita
Live in the future staat voor innovatie. Vooruitstrevend.
De astronaut symboliseert, je horizon verbreden. Daarnaast is Astronautje ook de alias van de artiest Noëmar. Altijd met zijn hoofd in de wolken op zoek naar nieuwe uitdagingen.
Parkweg - Artiest: Noëmar Reinita
In ons park kan je rond zweven/dwalen en je rust vinden. Zo ook op zijn tijd genieten van een goed Enschedees feestje.
Volksparksingel - Artiest: Noëmar Reinita
Deze kast staat voor diversiteit. Een kleurrijke buurt. Het maakt niet uit wie je bent en wat je ook beoefend. In Pathmos is iedereen trots.
Haaksbergerstraat
Zuiderval - Artiest: Bas van der Linde
Ter nagedachtenis Hendrik Engbert Jannink en Johanna Hermina Bruins. Zij waren zeer actief in het verzet tijdens de tweede wereldoorlog en ontvingen na de oorlog beide hun verzetskruis. Wat te zien is op dit verzetskruis (ridder, lans, draak, zwaard met vlammen) heb ik als hoofdthema genomen voor deze locatie.