Enschede en Gronau zijn buurgemeenten waarvan beide een rijk textielverleden kennen. Hier vind je de grensoverschrijdende fietsroute van 35 kilometer van Enschede naar Gronau en vice versa. Deze route leidt je door beide steden, maar ook door het prachtige groene buitengebied. Al fietsend neem je een kijkje over de grens. Onderweg kom je langs monumentale villa’s, stadsparken gesticht door textielbaronnen en langs oude fabriekspanden. We wensen je een plezierige fietsroute toe!
Kijk om je heen: op de plek waar zich nu het busstation en een aantal kantoren bevinden waren vro...
Kijk om je heen: op de plek waar zich nu het busstation en een aantal kantoren bevinden waren vroeger twee textielfabrieken gevestigd: Nico ter Kuile en Weverij Ter Kuile-Cromhoff. Deze fabrieken zijn begin zeventiger jaren gesloopt; er is niets van overgebleven.
Fiets richting knooppunt 28.
22
Willem Wilminkplein
Op het plein zie je rechts in de hoek het gebouw van de voormalige Fabrieksschool, in 1827 opgeri...
Op het plein zie je rechts in de hoek het gebouw van de voormalige Fabrieksschool, in 1827 opgericht door 15 textielfabrikanten. Op de school werden kinderen van 10 tot 14 jaar opgeleid tot goede textielarbeiders gedurende enkele dagdelen per week.
Steek het Wilminkplein over en ga voorbij het Muziekkwartier linksaf. Steek het spoor en de Molenstraat over. Fiets de Cultuurmijl (W. Brakmanstraat-HB Blijdensteinlaan) in.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 28.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 28.
33
Boerenkerkhof
Na de nieuwbouwhuizen links passeer je het Boerenkerkhof, dat in 1829 in gebruik werd genomen. Na...
Na de nieuwbouwhuizen links passeer je het Boerenkerkhof, dat in 1829 in gebruik werd genomen. Naast veel bewoners van de toenmalige gemeente Lonneker (‘boeren’) liggen hier ook enkele bekende textielondernemers begraven.
Blijf rechtdoor fietsen en steek de Boddenkampsingel over.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 28.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 28.
44
Rijksmuseum Twenthe
Aan de Boddenkampsingel (die je oversteekt) ligt het Rijksmuseum Twenthe, in 1930 gesticht door J...
Gesloten
Aan de Boddenkampsingel (die je oversteekt) ligt het Rijksmuseum Twenthe, in 1930 gesticht door Jan Bernard van Heek, die zijn kunstcollectie beschikbaar stelde.
Fiets rechtdoor over de Museumlaan; je bent nu in de wijk Roombeek.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 28.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 28.
55
Spinnerij Bamshoeve
De hier ontwikkelde nieuwbouw staat op de locatie van de vroegere Spinnerij Bamshoeve. Grote dele...
De hier ontwikkelde nieuwbouw staat op de locatie van de vroegere Spinnerij Bamshoeve. Grote delen van dit complex zijn vernield tijdens de vuurwerkramp (13 mei 2000). Aan het einde zie je het Balengebouw, opslaggebouw van de Bamshoeve, dat oorspronkelijk was bedoeld als het Cremermuseum. Dit museum is er nooit gekomen (zie gevel met afbeelding ‘Ik Jan Cremer’).
Hier zie je het Rozendaal en daarachter ligt het Stroinksbleek. Steek de Roomweg over en fiets 150 meter door.
66
De Museumfabriek
Hier staan ook weer prachtige voorbeelden van hoe de oude textielgebouwen in het moderne Enschede...
Gesloten
Hier staan ook weer prachtige voorbeelden van hoe de oude textielgebouwen in het moderne Enschede voortleven. Je komt langs de voormalige poetskatoenfabriek Het Rozendaal (let op de oude watertoren) met daarin de Museumfabriek en kunstenaarsateliers en expositieruimten.
Naast de MuseumFabriek vind je Tetem.
77
Tetem
Rondom de Stroinksbleek (aan de achterkant van het gebouw) zie je de gebouwen van dekenfabriek Te...
Gesloten
Rondom de Stroinksbleek (aan de achterkant van het gebouw) zie je de gebouwen van dekenfabriek Tetem (nu o.a. appartementen en kunstacademie ArtEZ).
Aan de overkant van Tetem zie je de gebouwen van voormalige Spinnerij Roombeek met de prachtige Menkotoren (nu appartementen en school).
Fiets terug naar de Roomweg, sla deze linksaf in bij de Eekenhof/ Gezondheidscentrum Roombeek. Na ongeveer 500 meter rechtsaf: Voortsweg en na 500 meter nogmaals rechtsaf: Oldenzaalsestraat. Singel oversteken, na 800 meter het spoor oversteken en na 100 meter rechtsaf: Van Lochemstraat.
88
Van Lochemstraat
Rechts zie je enkele voormalige textielgebouwen, vroeger onderdeel van het fabriekscomplex van Va...
Rechts zie je enkele voormalige textielgebouwen, vroeger onderdeel van het fabriekscomplex van Van Heek & Co., dat zich uitstrekte vanaf het centrum anderhalve kilometer oostwaarts langs het spoor. Het was destijds het grootste industriële complex in Nederland. Hoewel veel is afgebroken, hebben enkele overgebleven gebouwen nu een nieuwe functie; het zijn tegenwoordig appartementen.
De gebroeders Van Lochem zijn belangrijk geweest voor de Enschedese textielindustrie: zij vonden uit dat weefsels met een mix van vlas en katoen of linnen een erg sterk weefsel opleverde: bombazijn. Dit werd veel gebruikt voor o.a. werkkleding en schoeisel.
Aan het einde van de Van Lochemstraat links: Stadsgravenstraat en rechtsaf Haverstraatpassage; doorlopen tot de Oude Markt.
Let op: het korte stukje Haverstraatpassage is wandelgebied.
Hier fiets je langs de plek waar de vm. synagoge stond. Alleen het gebouw van de vm. Joodse school is nog aanwezig.
Let op: het korte stukje Haverstraatpassage is wandelgebied.
Hier fiets je langs de plek waar de vm. synagoge stond. Alleen het gebouw van de vm. Joodse school is nog aanwezig.
99
Concordia
Op de Oude Markt zie je rechts voor je het hoge gebouw ‘Concordia’, opgericht in 1901 door Alfons...
Gesloten
Op de Oude Markt zie je rechts voor je het hoge gebouw ‘Concordia’, opgericht in 1901 door Alfons Ariëns, voorvechter voor betere arbeidsomstandigheden in de textiel en oprichter van de eerste RK arbeidersvakbond in Nederland.
Fiets linksaf (langs de achterkant van de Grote Kerk) en ga na de statige witte villa (waar nu een horecagelegenheid gevestigd is) aan de linkerkant linksaf naar de Klokkenplas.
10A
Villa Van Heek
Achter de Grote Kerk zie je de Villa Van Heek, de voormalige woning van de eigenaar van Van Heek ...
17:00
-
22:00
Achter de Grote Kerk zie je de Villa Van Heek, de voormalige woning van de eigenaar van Van Heek & Co. Daarnaast het vroegere kantoor en pakhuis van Van Heek & Co., nu in gebruik bij een aantal studentenverenigingen (Pakkerij).
Aan de achterkant van de Villa van Heek de prachtige serre, die uitkeek op de grote achtertuin en ongeveer de helft van de huidige Klokkenplas besloeg. Hier dronken de dames Van Heek hun thee.
Rechtsaf: Hofstraat naar Langestraat. Langestraat linksaf.
11B
Voormalige Twentse Schouwburg
Je ziet het gebouw van de vm. Twentse Schouwburg, waarin destijds de Sociëteit was gehuisvest, wa...
Je ziet het gebouw van de vm. Twentse Schouwburg, waarin destijds de Sociëteit was gehuisvest, waar de Hooge Heren van de textielindustrie elkaar ‘informeel’ spraken en afspraken maakten.
Links daarnaast is het Roessinghhuis (ook wel Janninkshuis) gevestigd. Tegenwoordig is hier de Tourist Info van Enschede gevestigd (geopend van maandag t/m vrijdag).
Rechtdoor (lopend) door de Raadhuisstraat naar het Van Heekplein.
Let op: dit is een wandelgebied.
Recht voor je de plek waar tot WOII de arbeiderswijk De Krim lag, waarvan de sloop in de jaren 30 al begon en de genadeslag voor de wijk kwam door het bombardement in de Tweede Wereldoorlog (hier bevindt zich tevens het voormalige postkantoor).
Let op: dit is een wandelgebied.
Recht voor je de plek waar tot WOII de arbeiderswijk De Krim lag, waarvan de sloop in de jaren 30 al begon en de genadeslag voor de wijk kwam door het bombardement in de Tweede Wereldoorlog (hier bevindt zich tevens het voormalige postkantoor).
12C
De Klanderij
Op de plek van het moderne winkelcentrum De Klanderij stond vroeger één van de textielfabrieken v...
11:00
-
18:00
Op de plek van het moderne winkelcentrum De Klanderij stond vroeger één van de textielfabrieken van Menko.
Links, op de plek van de C&A, stond het ‘beroemde’ van Heek Zwembad, aangeboden aan de bewoners door de familie van Heek. Het heeft gefunctioneerd van 1892 tot 1972 en was in die tijd een hypermoderne voorziening.
Rechtsaf op het H.J. van Heekplein (richting winkelcentrum Koningsplein/voormalige Zuidmolen), weg rechtdoor vervolgen (Zuiderhagen) en bij de eerste straat links de Pijpenstraat in. Rechtsaf via de Beltstraat en Korte Haaksbergerstraat naar kruispunt De Graaff.
Op de plek van het winkelcentrum Koningsplein en de daarop aansluitende Openbare Bibliotheek stond vroeger een textielfabriek van Gerh. Jannink. De Pijpenstraat (langs de voorkant van de bieb) is genoemd naar de hoge fabriekspijp die hier destijds op de hoek van de Beltstraat stond.
Op de plek van het winkelcentrum Koningsplein en de daarop aansluitende Openbare Bibliotheek stond vroeger een textielfabriek van Gerh. Jannink. De Pijpenstraat (langs de voorkant van de bieb) is genoemd naar de hoge fabriekspijp die hier destijds op de hoek van de Beltstraat stond.
13D
Boekhandel Broekhuis
Na aankomst op het kruispunt De Graaff kun je rechtsvoor genieten van het prachtige gedicht ‘Text...
12:00
-
18:00
Na aankomst op het kruispunt De Graaff kun je rechtsvoor genieten van het prachtige gedicht ‘Textielstad’ van Willem Wilmink aan de gevel van Boekhandel Broekhuis.
Rechts op het bomenplein stond tot begin zeventiger jaren het vermaarde Hotel De Graaff, dat gelijk met de textielindustrie ter ziele is gegaan. Links staat de prachtige ‘villa Baurichter’, oorspronkelijk het woonhuis van een van de Van Heeks, later apotheek Baurichter en nu een Mexicaans restaurant.
Plein oversteken en rechtdoor de Tromplaan in.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 61.
Kan via het vervolgen richting knooppunt 61.
Hier vind je verschillende voormalige woonhuizen van diverse textielfabrikanten. Momenteel zijn de meesten in gebruik als kantoor. Hierna linksaf.
Linksaf de Ruyterlaan en bij rotonde rechtsaf de Haaksbergerstraat in.
14E
Hogeschool Saxion
We fietsen langs het gebouw van de voormalige Hogere Textielschool (nu Saxion) met rechts het sta...
We fietsen langs het gebouw van de voormalige Hogere Textielschool (nu Saxion) met rechts het standbeeld van Alfons Ariëns.
Fiets rechtsaf de Ripperdastraat in. Op de rotonde ga je rechts de Haaksbergerstraat in.
15F
Ziekenhuis Medisch Spectrum Twente
Na de rotonde (rechtsaf slaan naar de Haaksbergerstraat) aan de linkerkant het ziekenhuis Medisch...
Na de rotonde (rechtsaf slaan naar de Haaksbergerstraat) aan de linkerkant het ziekenhuis Medisch Spectrum Twente, gebouwd op de plek van de voormalige textielgigant J.F. Scholten.
Doorfietsen tot de rotonde en linksaf Zuiderval op.
Voor je het goed bewaarde gebouw van Gerh. Jannink, later gebruikt als textielmuseum (nu
gezondheidscentrum en appartementen). Let op de prachtige Engelse bouwstijl.
Bij de verkeerslichten linksaf: Getfertsingel, Varviksingel, Hogelandsingel. Op de hoek van de Hogelandsingel en Heutinkstraat rechtsaf en weg vervolgen tot en met knooppunt 8. Vervolg route via de bestaande bewegwijzering via knooppunten 8, 9, 89, 86, 88. Voorbij knooppunt 88 doorfietsen tot Gasthaus Doetkotte. Linksaf en doorfietsen tot Losserstraße. Rechtsaf slaan.
Hier zie je de restanten van Spinnerei Deutschland aan de rechterkant met het in 1896-1897 gebouwde kantoor en de portiersloge; deze werden omgebouwd tot woonhuizen. Op het voormalige fabrieksterrein in een woonwijk verrezen.
De Losserstraße ongeveer 300 meter volgen richting de binnenstad.
Deze straat volgen tot aan de Dinkel en Dinkelsteen VII. Rechts langs de Dinkel de “Regenrückhaltebecken” en Liederpättken tot aan de brandblusvijver fietsen. Dit is knooppunt 53.
Deze straat volgen tot aan de Dinkel en Dinkelsteen VII. Rechts langs de Dinkel de “Regenrückhaltebecken” en Liederpättken tot aan de brandblusvijver fietsen. Dit is knooppunt 53.
De vijver is gemaakt voor het blussen van branden. Nu wordt deze gebruikt voor recreatieve doeleinden en als visvijver. Ongeveer 50 meter verder zie je de overblijfselen van een textielfabriek, BSG spinnerij - Baumwoll-
Spinnerei Gronau, gebouwd in 1898 door Gerrit Beltman uit Enschede.
Links, naast de BSG, zijn de gebouwen van de voormalige PMD (Papier en Mode Druk), voorheen Stroink, te zien. Het bedrijfsgebouw werd opgericht in 1895 als de Buntweberei Gaydohl. Later werd het een textielververij. In 1982 werd het gebouw door brand verwoest en herbouwd.
Vlakbij de Fabrikstraße staat de spinnerij Gerrit van Delden, tegenwoordig is deze in het bezit van de gemeente en wordt gebruikt als economisch centrum WZG (Wirtschaftszentrum Gronau). Het gebouw staat op de monumentenlijst. Het werd gebouwd in 1878 door Gerrit Beltman. Mede-eigenaar was Van Heek & Co.
In 1914 werd het bedrijf met 415.000 spindels de grootste spinnerij op het gehele continent. Het enige nog bestaande gebouw van dit bedrijf heeft een representatieve toren waar vroeger de watertank gezeten heeft. Deze werd gebruikt voor het blussen van branden.
Voor het gebouw sla je linksaf en fiets je over de Dinkelbrug tot aan de grote plaats waar ooit een aantal textielgebouwen stond.
Dit is de route richting knooppunt 87.
Dit is de route richting knooppunt 87.
16G
De Bürgerhalle
Tegenwoordig wordt deze plaats gebruikt als feestplaats. Voor je zie je nu de Bürgerhalle...
Tegenwoordig wordt deze plaats gebruikt als feestplaats. Voor je zie je nu de Bürgerhalle (hal voor evenementen) en aan de rechterkant de Bogenbrücke.
Links achter het hek zie je de zogenaamde “weiße Dame”, het gebouw staat op de monumentenlijst en is tegenwoordig privé-eigendom. Het wordt niet langer gebruikt en raakt in verval. Gebouwd werd het in 1910/1911 door de architect Arend Beltman uit Enschede. De ‘weiße Dame’ is in het bezit van een indrukwekkende toren met trappenhuis en bovenin een waterreservoir.
Rechts de Bogenbrücke oversteken (over de straat en de spoorlijn heen).
17H
LaGa park
Vanaf hier heb je een overzicht over het LaGa park, het voormalig industrieterrein van het ...
Vanaf hier heb je een overzicht over het LaGa park, het voormalig industrieterrein van het textielbedrijf Mathieu van Delden. Nu is hier het park van de Landesgartenschau Gronau / Losser 2003. Het in 1854 opgerichte bedrijf omvatte een spinnerij, een weverij, een ververij en een drukkerij. In 1914 was dit het grootste bedrijf in Duitsland met 1500 werknemers. Van alle textielbedrijven in Gronau zijn er van M. van Delden meerdere gebouwen in stand gebleven. In 1982 ging het bedrijf failliet.
Rechts naast de brug staat de trappentoren van het spinnerijgebouw uit 1895, deze wordt nu gebruikt als een klimtoren.
Steek de Udo Lindenberg Platz over en ga nu naar de Mathieu van Delden Platz met de waterspeelplaats.
De fonteinen worden bestuurd door een computerprogramma. Rechts aan de brug is Dinkelsteen VI te zien.
18I
Rock'n'popmuseum
Hier dichtbij - op de Udo Lindenberg Platz - staat het voormalige Turbinenhaus, gebouwd rond 1905...
Hier dichtbij - op de Udo Lindenberg Platz - staat het voormalige Turbinenhaus, gebouwd rond 1905. Hier is nu het rock’n’popmuseum gevestigd.
Steek het plein over tot na het beeld van de Oprichter Kommerzienrat van Delden.
Vanaf hier begint de tour door het park van de voormalige Landesgartenschau.
Vanaf hier begint de tour door het park van de voormalige Landesgartenschau.
19J
Inselpark
Hier zie je de grote piramide. Deze is ontstaan uit de puinhopen van de afgebroken fabrieken van ...
Hier zie je de grote piramide. Deze is ontstaan uit de puinhopen van de afgebroken fabrieken van het bedrijf Van Delden. Je kunt eromheen gaan of je kunt erop klimmen, hetzij via de trap of over het gazon. Vanaf boven heb je een prachtig panoramisch uitzicht.
Tegenover de piramide zie je een groot gebouw, het voormalige laboratorium van het bedrijf Van Delden. Het ligt nu aan mooie grachten en wordt gebruikt door artsen en de gezondheidsdienst.
Na de bezichtiging van het park ga je terug naar de Mathieu van Delden Platz en steek je deze over.
Aan het andere einde zie je drie bronzen gedenkplaten met informatie over de textielindustrie.
Aan het andere einde zie je drie bronzen gedenkplaten met informatie over de textielindustrie.
Tussen het rock’n’popmuseum, de Dinkel en de sluis zie je een gebouw met een typisch Nederlands dak, het Dinkellager. Het werd gebouwd rond 1889 en is vermoedelijk als opslagruimte gebruikt. Tegenwoordig is het privé-eigendom. Het werd omgebouwd tot horecagelegenheid en is momenteel niet in gebruik. Tijdens de LAGA was er een brouwerij gevestigd in dit gebouw.
Tegenover het Dinkellager kijk je op de achterkant van een indrukwekkend gebouw met een grote poort en twee evenwijdige vleugels. Dit is het administratieve gedeelte van het textielbedrijf, gebouwd in 1891. Dit is het oudste nog bestaande gebouw van deze stad. De architect was dhr. Beltmann, de huidige eigenaar is Borderconcept. Op de eerste verdieping bevindt zich het gemeentearchief.
20J
Elefant
Aan de overkant staat een enorm bakstenen gebouw, gelegen op de hoek van de Bahnhofstraße. Dit pr...
Aan de overkant staat een enorm bakstenen gebouw, gelegen op de hoek van de Bahnhofstraße. Dit productiegebouw is bekend onder de inwoners als: “Elefant” (olifant) en heeft aan één kant winkels. Tegenwoordig is het particulier eigendom en wordt het verhuurd aan winkeliers, maar ook aan particulieren.
Ga je nu iets verder, dan ben je op het Stationsplein.
21K
Stationsplein Gronau
Dit is het eindpunt van de route vanuit Enschede, en het beginpunt van de route vanuit Gronau....
Dit is het eindpunt van de route vanuit Enschede, en het beginpunt van de route vanuit Gronau.
STARTPUNT VANUIT GRONAU, BAHNHOFVORPLATZ
Je bevindt je op het Stationsplein. Een groot plein met een stoomlocomotief, fietsenstalling, toeristische informatie en kiosk met toilet. Voorheen stond hier het grote stationsgebouw met spoorlijnen en een seinhuis.
22L
Stationsgebouw
Aan het einde van het plein staat het nieuwe stationsgebouw. In 1875 kreeg Gronau een treinverbin...
Aan het einde van het plein staat het nieuwe stationsgebouw. In 1875 kreeg Gronau een treinverbinding. Door deze verbinding huisvestten zich meerdere textielbedrijven in Gronau. Later vond er uitbreiding plaats met goederenvervoer en een locomotiefwerkplaats. Tegenwoordig zijn er drie perrons met toegang via een onderdoorgang naar de treinen richting Enschede, Münster en Dortmund.
In het gerestaureerde gebouw van 1875 zit nu het Kulturbüro van de stad Gronau.
Ga bij het treinstation, ter hoogte van de parkeerplaats, links over het parkeerterrein voor de bussen. Hier kom je bij een rotonde met drie straten: Poststraße, Wagestraße en Mühlenmathe.
Hier zie je twee opvallende gebouwen. In het ene zit de opleiding voor textielverwerking „Textilausbildungswerk“ (TAW), dit is een klassiek modern „Bauhaus-stijl“ gebouw. De bouw begon in het jaar 1934 op het terrein van de voormalige Zeep- en Cichoreifabriek, Hier werden vakwerkers en meesters voor de textielindustrie opgeleid tot het eind van de jaren 1950. Rechts ernaast is de voormalige KONSUM, gebouwd begin 1900, voor de voedselvoorziening van de medewerkers van Van Delden. Na een brand werd het gerestaureerd en vandaag is het eigendom van de gemeente. Het fungeert als een vluchtelings- en daklozenverblijf.
Je gaat nu links door de Poststraße, voorbij het oude postkantoor en rechtstreeks naar de „Elefant“. Je slaat rechtsaf op de Bahnhofstraße en gaat nu naar de Rathausturm, gebouwd in 1904. Het stadhuis van 1898 werd in de oorlog door bommen verwoest. Op de binnenplaats vind je het Drilandmuseum.
23M
Drilandmuseum
Op deze plaats bevindt zich het drilandmuseum.
Op deze plaats bevindt zich het drilandmuseum.
Ga nu links voor de Stadhuistoren naar de Wasseraufbereitung van de Firma Van Delden met de voormalige kasteelpoort en de Katholieke kerk Antonius uit 1913.
In dit gebouw werd het water uit de Dinkel gebruikt voor de productie en verwerking. De drukkerij, ververij, blekerij en wasserij waren grote waterverbruikers. Tegenwoordig is er horeca gevestigd.
De oude watertoren werd gebruikt voor het vullen van de ketel, deze bevindt zich achter de kerk op het voormalige fabrieksterrein.
Fiets nu rechtdoor bij de watertoren in de richting van het laboratorium naar het parkeerterrein.
24N
Evangelische stadskerk
Je bereikt de Evangelische stadskerk vanaf de parkeerplaats. Er zijn twee oude begraafplaatsen aa...
Je bereikt de Evangelische stadskerk vanaf de parkeerplaats. Er zijn twee oude begraafplaatsen aan de rechter- en linkerkant van de weg achter de kerk.
De familiegraven van Van Delden zijn op het protestantse kerkhof van 1635.
Ga nu terug door de Neustraße (winkelstraat), voorbij de kerk richting Enschederstraße tot aan de rotonde. Steek de rotonde rechtdoor over. Fiets nu achter de villa de eerste straat in, de Hohe Straße (linksaf).
Je ziet nu drie villa‘s van de textielondernemer, deze worden tegenwoordig als woonhuizen en winkelpanden gebruikt.
Je ziet nu drie villa‘s van de textielondernemer, deze worden tegenwoordig als woonhuizen en winkelpanden gebruikt.
25O
Mennonieten kerk
In deze kleine zijstraat staat de Mennonieten kerk. Deze is gebouwd in 1904 met fondsen van de fa...
In deze kleine zijstraat staat de Mennonieten kerk. Deze is gebouwd in 1904 met fondsen van de familie Van Delden, die behoorde tot het doopsgezinde geloof. Tijdens de oorlog werd de kerk verwoest en herbouwd in 1950. De kerk is eenvoudig en sober.
Volg de straat rechtdoor tot de Iltisstraße. Sla rechtsaf in deze straat en volg deze tot het einde.
Vervolgens linksaf het fietspad door de voetgangerstunnel. Houd daarna rechts aan, Zobelstraße, dan de Buterlandstraße oversteken en de Sonnenstraße in gaan.
De Sonnenstraße tot het einde fietsen en aan de Beckerhookstraße rechts afslaan naar de Enschederstraße.
De Enschederstraße oversteken in de Klosterstiege, aan het einde links afslaan in de Kurfürstenstraße en aansluitend rechtsaf in de Glanemannsweg.
De weg volgen tot het einde, daarna rechts afslaan in de Schwarzenbergstraße.
Na een paar honderd meter bereik je opnieuw het knooppunt 88.
Na een paar honderd meter bereik je opnieuw het knooppunt 88.
Vanaf hier kun je teruggaan over de grens naar Glane / Losser / Enschede via knooppunten 86, 6, 7, 60 en een deel van nr. 31 richting het Stationsplein in Enschede.
26P
Stationsplein
Dit is het eindpunt van de route vanuit Gronau, en het beginpunt van de route vanuit Enschede....
Dit is het eindpunt van de route vanuit Gronau, en het beginpunt van de route vanuit Enschede.
Kijk om je heen: op de plek waar zich nu het busstation en een aantal kantoren bevinden waren vroeger twee textielfabrieken gevestigd: Nico ter Kuile en Weverij Ter Kuile-Cromhoff. Deze fabrieken zijn begin zeventiger jaren gesloopt; er is niets van overgebleven.
Willem Wilminkplein
Op het plein zie je rechts in de hoek het gebouw van de voormalige Fabrieksschool, in 1827 opgericht door 15 textielfabrikanten. Op de school werden kinderen van 10 tot 14 jaar opgeleid tot goede textielarbeiders gedurende enkele dagdelen per week.
Na de nieuwbouwhuizen links passeer je het Boerenkerkhof, dat in 1829 in gebruik werd genomen. Naast veel bewoners van de toenmalige gemeente Lonneker (‘boeren’) liggen hier ook enkele bekende textielondernemers begraven.
Rijksmuseum Twenthe
Aan de Boddenkampsingel (die je oversteekt) ligt het Rijksmuseum Twenthe, in 1930 gesticht door Jan Bernard van Heek, die zijn kunstcollectie beschikbaar stelde.
De hier ontwikkelde nieuwbouw staat op de locatie van de vroegere Spinnerij Bamshoeve. Grote delen van dit complex zijn vernield tijdens de vuurwerkramp (13 mei 2000). Aan het einde zie je het Balengebouw, opslaggebouw van de Bamshoeve, dat oorspronkelijk was bedoeld als het Cremermuseum. Dit museum is er nooit gekomen (zie gevel met afbeelding ‘Ik Jan Cremer’).
De Museumfabriek
Hier staan ook weer prachtige voorbeelden van hoe de oude textielgebouwen in het moderne Enschede voortleven. Je komt langs de voormalige poetskatoenfabriek Het Rozendaal (let op de oude watertoren) met daarin de Museumfabriek en kunstenaarsateliers en expositieruimten.
Rechts zie je enkele voormalige textielgebouwen, vroeger onderdeel van het fabriekscomplex van Van Heek & Co., dat zich uitstrekte vanaf het centrum anderhalve kilometer oostwaarts langs het spoor. Het was destijds het grootste industriële complex in Nederland. Hoewel veel is afgebroken, hebben enkele overgebleven gebouwen nu een nieuwe functie; het zijn tegenwoordig appartementen.
Concordia
Op de Oude Markt zie je rechts voor je het hoge gebouw ‘Concordia’, opgericht in 1901 door Alfons Ariëns, voorvechter voor betere arbeidsomstandigheden in de textiel en oprichter van de eerste RK arbeidersvakbond in Nederland.
Achter de Grote Kerk zie je de Villa Van Heek, de voormalige woning van de eigenaar van Van Heek & Co. Daarnaast het vroegere kantoor en pakhuis van Van Heek & Co., nu in gebruik bij een aantal studentenverenigingen (Pakkerij).
Je ziet het gebouw van de vm. Twentse Schouwburg, waarin destijds de Sociëteit was gehuisvest, waar de Hooge Heren van de textielindustrie elkaar ‘informeel’ spraken en afspraken maakten.
Na aankomst op het kruispunt De Graaff kun je rechtsvoor genieten van het prachtige gedicht ‘Textielstad’ van Willem Wilmink aan de gevel van Boekhandel Broekhuis.
Na de rotonde (rechtsaf slaan naar de Haaksbergerstraat) aan de linkerkant het ziekenhuis Medisch Spectrum Twente, gebouwd op de plek van de voormalige textielgigant J.F. Scholten.
De Bürgerhalle
Tegenwoordig wordt deze plaats gebruikt als feestplaats. Voor je zie je nu de Bürgerhalle (hal voor evenementen) en aan de rechterkant de Bogenbrücke.
LaGa park
Vanaf hier heb je een overzicht over het LaGa park, het voormalig industrieterrein van het textielbedrijf Mathieu van Delden. Nu is hier het park van de Landesgartenschau Gronau / Losser 2003. Het in 1854 opgerichte bedrijf omvatte een spinnerij, een weverij, een ververij en een drukkerij. In 1914 was dit het grootste bedrijf in Duitsland met 1500 werknemers. Van alle textielbedrijven in Gronau zijn er van M. van Delden meerdere gebouwen in stand gebleven. In 1982 ging het bedrijf failliet.
Rock'n'popmuseum
Hier dichtbij - op de Udo Lindenberg Platz - staat het voormalige Turbinenhaus, gebouwd rond 1905. Hier is nu het rock’n’popmuseum gevestigd.
Inselpark
Hier zie je de grote piramide. Deze is ontstaan uit de puinhopen van de afgebroken fabrieken van het bedrijf Van Delden. Je kunt eromheen gaan of je kunt erop klimmen, hetzij via de trap of over het gazon. Vanaf boven heb je een prachtig panoramisch uitzicht.
Tegenover de piramide zie je een groot gebouw, het voormalige laboratorium van het bedrijf Van Delden. Het ligt nu aan mooie grachten en wordt gebruikt door artsen en de gezondheidsdienst.
Elefant
Aan de overkant staat een enorm bakstenen gebouw, gelegen op de hoek van de Bahnhofstraße. Dit productiegebouw is bekend onder de inwoners als: “Elefant” (olifant) en heeft aan één kant winkels. Tegenwoordig is het particulier eigendom en wordt het verhuurd aan winkeliers, maar ook aan particulieren.
Stationsplein Gronau
Dit is het eindpunt van de route vanuit Enschede, en het beginpunt van de route vanuit Gronau.
Stationsgebouw
Aan het einde van het plein staat het nieuwe stationsgebouw. In 1875 kreeg Gronau een treinverbinding. Door deze verbinding huisvestten zich meerdere textielbedrijven in Gronau. Later vond er uitbreiding plaats met goederenvervoer en een locomotiefwerkplaats. Tegenwoordig zijn er drie perrons met toegang via een onderdoorgang naar de treinen richting Enschede, Münster en Dortmund.
Drilandmuseum
Op deze plaats bevindt zich het drilandmuseum.
Evangelische stadskerk
Je bereikt de Evangelische stadskerk vanaf de parkeerplaats. Er zijn twee oude begraafplaatsen aan de rechter- en linkerkant van de weg achter de kerk.
De familiegraven van Van Delden zijn op het protestantse kerkhof van 1635.
Mennonieten kerk
In deze kleine zijstraat staat de Mennonieten kerk. Deze is gebouwd in 1904 met fondsen van de familie Van Delden, die behoorde tot het doopsgezinde geloof. Tijdens de oorlog werd de kerk verwoest en herbouwd in 1950. De kerk is eenvoudig en sober.
Stationsplein
Dit is het eindpunt van de route vanuit Gronau, en het beginpunt van de route vanuit Enschede.
Wij maken gebruik van cookies
Wij vragen jouw akkoord voor het gebruik van cookies op onze website. Onder andere voor een goed functionerende website. Meer informatie is beschikbaar in ons cookiebeleid.